Neodymium, döwürleýin tablisanyň 60-njy elementi.
Neodymi praseodymium bilen baglanyşdyrylýar, ikisem gaty meňzeş häsiýetlere eýe bolan Lanthanid. 1885-nji ýylda şwesiýaly himik Mosander garyndyny tapandan soňlantanwe praseodymium we neodymium, Awstriýaly Welsbach “seýrek toprak” iki görnüşini üstünlikli böldi: neodiý oksidi wepraseodymium oksidiwe ahyrynda aýryldyneodymiumwepraseodymiumolardan.
Aktiw himiki aýratynlyklary bolan kümüş ak metal neodiý howada çalt okislenip bilýär; Praseodimiuma meňzeş ýaly, sowuk suwda haýal reaksiýa berýär we wodorod gazyny gyzgyn suwda çalt çykarýar. Neodiminiň gabygynyň düzümi pes we esasan monazitde we bastnaezitde bolýar, bollygy keriumdan soň ikinji ýerde durýar.
Neodymi esasan XIX asyrda aýnada reňkleýji hökmünde ulanylýar. Haçanneodiý oksidiaýna eredilip, daşky ýagtylyk çeşmesine baglylykda ýyly gülgüne gök reňkde dürli öwüşginler dörederdi. “Neodimiý aýna” diýilýän ýörite stakana neodim ionlarynyň bahasyna baha bermäň. Bu lazerleriň “ýüregi” bolup, onuň hili lazer enjamynyň çykyş energiýasynyň mümkinçiligini we hilini gönüden-göni kesgitleýär. Häzirki wagtda Earther ýüzünde iň ýokary energiýa çykaryp bilýän lazer işleýän gurşaw hökmünde bellidir. Neodimiý aýnadaky neodim ionlary, energiýa derejesiniň “gök binalarynda” ýokaryk we aşak işlemegiň we uly geçiş döwründe iň ýokary energiýa lazerini emele getirmegiň açarydyr, bu ähmiýetli nanojoul derejesini 10-9 lazer energiýasyny güýçlendirip biler. “kiçijik gün”. Dünýädäki iň uly neodiý aýna lazer birleşdiriş enjamy, ABŞ-nyň Milli tutaşdyryjy enjamy, neodiý aýnasynyň üznüksiz eremek tehnologiýasyny täze derejä çykardy we ýurtda iň gowy ýedi tehnologiki täsinlik sanawyna girdi. 1964-nji ýylda Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Şanhaý optika we nepis mehanika instituty üznüksiz eremegiň, takyk garyşdyrmagyň, neodiý aýnasynyň gyrasynyň we synagynyň dört esasy tehnologiýasy boýunça gözleg işlerine başlady. Onýyllyklaryň gözleglerinden soň, soňky on ýylda ahyrsoňy uly üstünlik gazanyldy. Hu Liliniň topary dünýäde ilkinji bolup, 10 wattlyk lazer çykaryjy Şanhaý ultra güýçli we ultra gysga lazer enjamyny amala aşyran ilkinji adamdyr. Onuň özeni uly göwrümli we ýokary öndürijilikli lazer Nd aýna partiýa önümçiliginiň esasy tehnologiýasyny özleşdirmekdir. Şonuň üçin Hytaýyň Ylymlar akademiýasy Şanhaý optika we takyk enjamlar instituty lazer Nd aýna komponentleriniň doly önümçilik tehnologiýasyny özbaşdak özleşdiren dünýäde ilkinji edara boldy.
Neodim iň güýçli hemişelik magnit - neodiý demir bor garyndysyny mälim etmek üçin hem ulanylyp bilner. Neodimiý demir bor garyndysy 1980-nji ýyllarda Japanaponiýa tarapyndan ABŞ-daky “General Motors” -yň monopoliýasyny bozmak üçin hödürlenen agyr sylagdy. Häzirki zaman alymy Masato Zuokawa üç elementden ybarat garyndy magnit bolan hemişelik magnitiň täze görnüşini oýlap tapdy: neodiý, demir we bor. Şeýle hem hytaýly alymlar, magnitiň teoretiki bahasynyň 95% -den gowragynyň sintez dykyzlygyny gazanmak üçin, adaty sintezlemegiň we ýylylygy bejermegiň ýerine induksiýa ýyladyş sintezini ulanyp, täze sintezleme usulyny döretdiler, bu bolsa magnitiň aşa köp galmagynyň öňüni alyp biler. önümçilik sikli we degişlilikde önümçilik çykdajylaryny azaldýar.
Iş wagty: Awgust-01-2023