Çipler ýarymgeçiriji pudagynyň “ýüregi”, çipler bolsa ýokary tehnologiýaly pudagyň bir bölegi we biz seýrek ýer elementleriniň üpjünçiligi bolan bu bölegiň özenine düşünýäris. Şonuň üçin Amerikanyň Birleşen Ştatlary tehnologiki päsgelçiliklerden soň gatlak guranda, ABŞ-nyň tehnologiki päsgelçiliklerine garşy durmak üçin seýrek topraklardaky artykmaçlyklarymyzy doly ulanyp bileris. Şeýle-de bolsa, bazar nukdaýnazaryndan bu gapma-garşylygyň oňat we oňaýsyz taraplary bar, sebäbi köp zady çalşyp bolar, bu bolsa “kelem bahalary” döwrüniň ýakyn wagtda geljekdigini aňladýar.
Muňa garamazdan, seýrek topraklara girizilen çäklendirmeler henizem täsirli. Habarlara görä, Hytaý seýrek toprak baýlyklarynyň üpjünçiligi bilen baglanyşykly tehniki çäklendirmeleri teklip edeninden soň, ABŞ birleşip, Sevenedi toparyň üpjünçilik zynjyry bileleşigini döredip başlady. Şeýle hem, bu pudak zynjyrynda çipleriň we seýrek topraklaryň durnuklylygyny saklamak üçin seýrek toprak ýaly möhüm çig mal bilen üpjün edilmegi goşmak bilen strategiki çip çig mal senagaty zynjyryny bilelikde döredjek täze düzgünnama yglan edildi.
.Agny, garşy hüjümimizde olar diňe beýleki kanallardan seýrek toprak alyp bilerler. Bir nukdaýnazardan seredenimizde, çäklendirmelerimiz eýýäm işledi. Şeýle etmeseler, öňküsi ýaly seýrek topraklara garaşlylygyndan dynmak barada gürleşerler, ýöne hakykatda olar edil häzirki ýaly ýeňiş gazanmak islemezler
Tsinghua uniwersitetiniň ykdysatçylary Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň bu ädimine üns berdiler we ABŞ-a garşy çäreleriň ýatyrylmagyny islediler. Bu söz manysyz ýaly bolup görünse-de, halkara bazaryndan gorkmak we ykdysady nukdaýnazardan seredeniňde, bu gaty ýerlikli. Şeýle-de bolsa, daşary ýurt habar beriş serişdeleri Günbatardan dynmagyň kyndygyny aýdýarlarseýrek topraklar.
Aslynda, Amerikalylar ilkibaşdan “Hytaýa bil baglamazlyk” pikirini öňe sürdüler. Seýrek toprak baýlyklary bolan ýeke-täk ýurt däldigimiz sebäpli, bize garaşlylygyndan dynyp bilmeýärler.
Aslynda, Amerikanyň Birleşen Ştatlary Awstraliýadan üstün çykmaga we gözegçiliklerimizden dynmak üçin bize seýrek topraklar bilen üpjün etmeginiň öňüni almaga synanyşýar. Bu Amerikanyň Birleşen Ştatlary üçin gowy habar, sebäbi Awstraliýanyň “Lynas” Hytaýyň daşyndaky iň seýrek toprak öndüriji bolup, dünýädäki takmynan 12% -i emele getirýär. Şeýle-de bolsa, bu kompaniýa tarapyndan gözegçilik edilýän minerallarda seýrek toprak elementleriniň mukdary we magdan çykdajylarynyň köp bolmagy sebäpli bu pudakda gowy hasaplanmaýar. Mundan başga-da, Hytaýyň seýrek toprak eremeginde tehnologiki ýolbaşçylygy Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň hem göz öňünde tutmaly meselesi, sebäbi olar gutarmak üçin kompaniýamyzyň önümlerine bil baglaýardylar.
Indi Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň has köp ýaranlary çekmek we olary seýrek ýer üpjünçiligimizden çykarmak üçin şol bir serişdeleri ulanmak islemegi gutulgysyz. Ilki bilen, ABŞ-dan başga, beýleki ýurtlardan seýrek toprak magdanlary gaýtadan işlemek üçin bize iberiler, sebäbi önümçilik kuwwatynyň takmynan 87% -i bilen doly önümçilik zynjyrymyz bar. Bu geçmiş, geljegi goýmasyn.
Ikinjiden, maliýe çeşmelerini we wagty talap edýän “garaşsyz” senagat zynjyryny döretmek göz öňüne getirip bolmaz. Mundan başga-da, Günbatar ýurtlarynyň köpüsi aýlawly girdejä kän bir ähmiýet bermeýärler, şonuň üçin başyndan çip öndürmek mümkinçiliginden ýüz öwürdiler. Indi, gaty köp pul sarp eden hem bolsalar, gysga möhletli ýitgileri çekip bilmezler. Şeýlelik bilen, seýrek ýer senagaty zynjyryndan aýrylmak gaty ähtimal
Şeýle-de bolsa, biz henizem bu adalatsyz bäsleşige garşy durmalydyrys we seýrek toprak pudagynda öz ornumyzy saklamaly we berkitmeli. Güýçlenip bilýänçäk, olaryň hyýallaryny dargatmak üçin faktlary ulanyp bileris.
Iş wagty: 15-2023-nji maý