Bariý, gidroksidi toprak metal elementi, döwürleýin tablisadaky IIA toparynyň altynjy döwürleýin elementi we aşgar toprak metaldaky işjeň elementdir.
1 ent Mazmuny paýlamak
Barium, beýleki gidroksidi metallar ýaly, ýeriň hemme ýerinde paýlanýar: ýokarky gabygyň düzümi 0,026%, gabygyň ortaça bahasy 0.022%. Bariý esasan barit, sulfat ýa-da karbonat görnüşinde bar.
Tebigatda bariýyň esasy minerallary barit (BaSO4) we gurak (BaCO3). Barit ýataklary Hunan, Guangxi, Şandong we Hytaýyň beýleki ýerlerinde uly ýataklary bilen giňden paýlanýar.
2 、 Programma meýdany
1. Senagat taýdan ulanmak
Bariý duzlary, erginler, feýerwerk, ýadro reaktorlary we ş.m. ýasamak üçin ulanylýar. Şeýle hem mis arassalamak üçin ajaýyp deoksidizator.
Gurşun, kalsiý, magniý, natriý, litiý, alýumin we nikel ýaly erginlerde giňden ulanylýar.
Bariý metalWakuum turbalarynda we surat turbalarynda yz gazlaryny aýyrmak we metallary arassalamak üçin degassasiýa serişdesi hökmünde ulanylyp bilner.
Signal bomba we feýerwerk ýasamak üçin kaliý hlorat, magniý tozy we rozin bilen garylan bariý nitraty ulanylyp bilner.
Ereýän bariý birleşmeleri köplenç dürli ösümlik zyýan berijilerine gözegçilik etmek üçin bariý hlorid ýaly pestisidler hökmünde ulanylýar.
Şeýle hem, elektrolitiki kaustiki soda öndürmek üçin şor we gazanyň suwuny arassalamak üçin ulanylyp bilner.
Şeýle hem pigmentleri taýýarlamak üçin ulanylýar. Dokma we deri senagaty mordant we etrap birleşdiriji serişde hökmünde ulanylýar.
2. Lukmançylyk taýdan ulanmak
Bariý sulfaty rentgen barlagy üçin kömekçi dermandyr. Ysy we ysy bolmadyk ak poroşok, rentgen barlagy wagtynda bedende oňyn kontrast berip biler. Lukmançylyk bariý sulfaty aşgazan-içege ulgamyna siňmeýär we allergiki täsiri ýok. Onda bariý hlorid, bariý sulfidi we bariý karbonat ýaly ereýän bariý birleşmeleri ýok. Esasan aşgazan-içege radiografiýasy we käwagt başga maksatlar üçin ulanylýar.
3 、Taýýarlyk usuly
Senagatda bariý metalyny taýýarlamak iki basgançaga bölünýär: bariý oksidini taýýarlamak we metal ýylylygy azaltmak (alýuminotermiki azalma).
1000 ~ 1200 at derejesinde bu iki reaksiýa diňe az mukdarda bariý öndürip biler. Şonuň üçin wakuum nasosy reaksiýanyň sag tarapa dowam etmegi üçin reaksiýa zonasyndan kondensasiýa zonasyna yzygiderli geçirmek üçin ulanylmalydyr. Reaksiýadan soň galyndy zäherlidir we diňe bejergiden soň taşlanyp bilner.
4 、Howpsuzlyk çäreleri
1. Saglyga zyýanly
Barium adamlar üçin möhüm element däl, zäherli elementdir. Ereýän bariý birleşmelerini iýmek, bariniň zäherlenmegine sebäp bolar. Uly adamyň ortaça agramynyň 70kgdygyny çaklasak, bedenindäki bariniň umumy mukdary 16mg töweregi. Bariý duzuny ýalňyşlyk bilen kabul edensoň, köp zäherlenmelere we käbir ölümlere sebäp bolan suw we aşgazan kislotasy bilen erär.
Uteiti bariý duzundan zäherlenmegiň alamatlary: bariý duzundan zäherlenmek esasan aşgazan-içege gyjyndyrmasy we gipokalemiýa sindromy ýaly ýüze çykýar, ýürek bulanma, gusmak, garyn agyrylary, içgeçme, kwadriplegiýa, miokard gatnaşygy, dem alyş myşsalarynyň ysmazlygy we ş.m. Gusmak, garyn agyrylary, içgeçme we ş.m. ýaly aşgazan-içege alamatlary we aňsatlyk bilen bolýar köpçülikleýin keselde iýmit zäherlenmesi we ýeke kesel bolan ýagdaýynda ýiti gastroenterit diýip nädogry diagnoz goýuldy.
2. Howpuň öňüni almak
Syzdyryjy gyssagly bejergi
Hapalanan ýerleri izolirläň we girişi çäklendiriň. Ot almagyň çeşmesini kesiň. Gyssagly kömek işgärlerine öz-özüni süzgüçli süzgüç tozan maskasy we ýangyndan goramak eşikleri geýmek maslahat berilýär. Syzdyryş bilen göni habarlaşmaň. Az mukdarda syzmak: tozany ýokarlandyrmakdan saklaň we gury, arassa we örtülen gapda arassa belgi bilen ýygnaň. Gaýtadan işlemegi geçirmek. Köp mukdarda syzmak: uçmagy azaltmak üçin plastmassa mata we kanwas bilen örtüň. Geçirmek we gaýtadan işlemek üçin uçgun däl gurallary ulanyň.
3. Gorag çäreleri
Dem alyş ulgamyny goramak: Adatça, ýörite gorag talap edilmeýär, ýöne aýratyn ýagdaýlarda öz-özüni süzgüçli tozan maskasyny geýmek maslahat berilýär.
Gözden goramak: himiki howpsuzlyk äýnegi geýiň.
Bedeni goramak: himiki goraýjy eşik geýiň.
El goragy: rezin ellik geýiň.
Beýlekiler: Iş ýerinde çilim çekmek gadagandyr. Şahsy arassaçylyga üns beriň.
5Orage Saklamak we daşamak
Salkyn we şemalladylýan ammarda saklaň. Ot ýakmakdan we ýylylyk çeşmelerinden daşda duruň. Otnositel çyglylyk 75% -den aşakda saklanýar. Bukja möhürlenmeli we howa bilen aragatnaşykda bolmaz. Oksidantlardan, kislotalardan, aşgarlardan we ş.m. aýratynlykda saklanmalydyr we garyşdyrylmaly däldir. Partlama garşy yşyklandyryş we howa çalşygy desgalary kabul ediler. Uçgun öndürmek aňsat bolan mehaniki enjamlary we gurallary ulanmak gadagandyr. Saklanylýan ýer, syzmagy saklamak üçin degişli materiallar bilen üpjün edilendir.
Iş wagty: Mart-13-2023